HÀNH CHÍNH CÔNG LÀ GÌ?
Hành chính công là hoạt động thực thi quyền hành pháp
của Nhà nước, là sự tác động có tổ chức và là sự điều chỉnh bằng quyền lực pháp
luật của Nhà nước tới các quá trình xã hội và hành vi của con người thông qua
việc các cơ quan hành chính Nhà nước từ trung ương đến địa phương tiến hành
nhằm duy trì và phát triển các mối quan hệ xã hội và trật tự pháp luật, thoả
mãn nhu cầu hợp pháp của công dân. Hành chính công trong công cuộc xây dựng và
bảo vệ tổ quốc nhằm đạt được các mục tiêu của quốc gia một cách hữu hiệu nhất
trong từng giai đoạn phát triển
ngành hành chính công |
Quản lí hành
chính công được thực hiện bởi các công
chức, những người làm việc trong các cơ quan, tổ chức công ở mọi cấp của chính
phủ và có nhiều nhiệm vụ khác nhau. Trong đó có thể là thu thập và phân tích số
liệu thống kê, giám sát quỹ, soạn thảo luật, phát triển chính sách, thi hành
chính sách của chính phủ. Công chức có thể đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau
như nhà phân tích chính sách, biên tập, nhà quản lí của các cơ quan tổ
chức nhà nước ở mọi cấp.
Hành chính công
là một ngành khoa học. So với những ngành liên quan khác như khoa học chính trị, hành chính công khá
mới và nổi lên từ thế kỷ 19. Là
ngành có nhiều chuyên ngành nhỏ, nó có nhiều học thuyết và khái niệm phát triển
từ chính trị học, kinh tế học, xã hội học, luật hành chính, quản trị học và một số ngành khác. Mục tiêu của
ngành này liên quan đến các giá trị dân
chủ nhằm phát triển sự công bằng,
sự công lý, sự an toàn, sự hiệu quả của các dịch vụ công cộng; quản trị kinh doanh thì chủ yếu quan tâm đến lợi nhuận.
Định nghĩa theo các cách tiếp cận
·
Chính trị: Hành chính
công là hoạt động liên quan đến xây dựng và thực thi chính sách công như tư vấn
chính sách, xây dựng dự thảo. Hành chính công cũng là người thực thi đầy đủ
Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước
·
Pháp lý: Hành chính
công là luật tổng hành động đưa pháp luật vào đời sống, ban hành ra các văn bản
dưới luật để thể hiện luật, triển khai các văn bản pháp luật của Nhà nước và
biến các ý tưởng đó thành sản phẩm cụ thể
Nhiệm vụ của Hành chính công
1. Chỉ huy, lãnh đạo, phối hợp và kiểm soát mọi
hoạt động của các chủ thể cá nhân trong quốc gia để đạt được mục tiêu quốc gia
2. Duy trì và phát triển cao các mối quan hệ giữa
xã hội và pháp luật, thoả mãn nhu cầu hợp pháp của con người
Sự khác biệt giữa hành chính công và hành chính tư
1. Mục tiêu hoạt động: Đặc điểm nổi bật của bất
kỳ một cơ quan Hành chính công nào là hoạt động vì mục đích công cộng, lợi ích
của cộng đồng, trong khi đó mục tiêu chủ yếu của hành chính tư là lợi nhuận,
phục vụ mọi người vị động cơ lợi nhuận.
2. Tính chính trị: Hành chính công vì tính chất
chính trị của tổ chức, trong mọi hoạt động của mình Hành chính công luôn mang
màu sắc chính trị và bị các mục tiêu chính trị chi phối, gây ảnh hưởng. Nhưng
hành chính tư lại không hề có màu sắc chính trị, nó hoạt động mà không hề bị
tác động bởi một động cơ chính trị nào.
3. Tính quyền lực: Hành chính công mang tính
quyền lực Nhà nước, tính mệnh lệnh cưỡng chế rất cao. Hành chính tư không mang
tính quyền lực Nhà nước tính cưỡng chế không cao.
4. Cơ sở pháp lý: Hành chính công có những thủ
tục hết sức phức tạp, phải tuân theo một trình tự thủ tục do pháp luật quy
định, không được phá bỏ, nó luôn luôn cứng nhắc, mang tính quan liêu, chậm
chạp, hiệu quả hoạt động thấp. Còn Hành chính tư cũng phải tuân theo một số quy
tắc nhưng nó lại mềm dẻo và linh hoạt hơn rất nhiều và thủ tục thì đơn giản và dễ
dãng thực hiện.
5. Quy mô tổ chức hoạt động: Quy mô của Hành
chính công trên nguyên tắc rất lớn, có thể bao trùm cả xã hội hay một lĩnh vực
rộng lớn. Nhưng Hành chính tư lại có quy mô linh hoạt, tuỳ vào từng tổ chức mà
áp dụng quy mô.
6. Hoạt động của Hành chính công: chịu áp lực của
xã hội và mọi quyết định của Hành chính công đều phù hợp và đáp ứng được lợi
ích của cộng đồng, đó là sự đồng hành của Hành chính công với xã hội, nghĩa là
mọi quyết định hay hoạt động của Hành chính công phải tham khảo ý kiến của công
chúng, còn Hành chính tư không cần quan tâm đến điều này
7. Tài chính hoạt động: hành chính công sử dụng
mặt khối lượng lớn về vật chất và tài chính hoạt động nên sai sót của nó ảnh
hưởng lớn đến kinh tế- xã hội. Tài chính hoạt động từ ngân sách Nhà nước. Hành
chính tư sử dụng khối lượng nhỏ tài chính vật chất sai sót ảnh hưởng ở phạm vi
nhỏ, tài chính hoạt động tự có.
8. Chủ thể và khách thể của Hành chính công và
Hành chính tư khác nhau. Chủ thể của Hành chính công là các cơ quan cảunn, các
cá nhân được uỷ quyền và các chủ thể này có những đặc điểm là mang tính quyền
lực Nhà nước, hoạt động rộng khắp trên các mặt của đời sống xã hội, quản lý
thông qua các quyết định hành chính và hành vi hành chính. Còn hành chính tư
chủ thể của có thể là cá nhân hay tổ chức đứng ra thành lập tổ chức đó, chủ thể
này chỉ có quyền lực tổ chức, chỉ có quyền quản lý trong phạm vi tổ chức, họ có
thể quản lý tổ chức bằng nhiều biện pháp và hình thức mà pháp luật cho phép.
9. Yêu cầu đối với đội ngũ những người tham gia
hoạt động: Kỹ năng cần có đối với nhà hành chính lớn hơn rất nhiều so với nhà
điều hành doanh nghiệp.